Hayat | Konular | Kitaplık | İletişim
Tetanoz
Hastalık bütün dünyada görülür. Yaş ve cins gözetmez. Bu mikrobun sporları toprak ve hayvan dışkısında, sokak tozlarında yaygın olarak bulunur. Temizliğe dikkat edilirse bulaşma oranı azdır. Gelişmekte olan ülkelerde, doğumların hijyenik koşullarda yapılmaması ve annelerin aşılanmamış olması sonucu yeni doğan tetanosu önemli bir ölüm nedeni olmaya devam etmektedir. Bu mikrobun vücuda giriş kapısı yaralar ve çiziklerdir. Özellikle derin yaralar, yanıklar, ezilmeler, mikrobun üremesi için uygun koşullardır. Hastalığın kuluçka süresi iki günden aylara kadar değişebilir. Yeni doğan bebekte genellikle beş ile on gün arasındadır. Hastalık sinsi olarak istemli kasların sertliğinin giderek artmasıyla başlar. Genellikle ilk olarak çene ve boyun kasları tutulur. Çene kaslarının kasılmasıyla (kilitlenmiş çene gelişir) alnın kırışması, kaşların çatılması ve ağız köşelerinin çekilmesiyle yüzde tipik bir görünüm gelişir, buna alaycı gülüş (risus sardonicus) denir. Karın duvarı tahta gibi sertleşir. Kasların kasılması şiddetli ağrı yapar, birkaç saniye ya da dakika devam eder. Parlak ışık, ani ses ve hastayı hareket ettirmek kasılmaları tetikler, hastanın bilinci genellikle açıktır. Bir çok vakada hastalık ilk on günde ölümle sonuçlanır.
Yeni doğanda tetanos genellikle 3-10 günlerde başlar. İlk belirtiler emme güçlüğü ve aşırı ağlamadır. Bebeğin çenesi serttir ve ememez. Yutma güçlüğü de vardır. Kısa bir süre sonra vücut sertleşir ve kasılmaya başlar. Çocuk genellikle sürekli olarak ağlar.
Tedavide ilkeler;
*
Yara bölgesini temizlemek
*
Mümkün olduğunca erken dönemde tetanos toksininin nötralize etmek
*
Kasılmaları durdurmak
*
Antibiyotik tedavisine başlamak
Korunma;
Tetanos, aşı ile korunabilir hastalıklardandır. Düzenli olarak aşılanmış kişilerde hastalık hemen hiç görülmez. İyi bir aşılamadan sonra 10 yıl antikor düzeyi yeterli kalır. Tetanosa karşı aşılama yalnız çocuklara değil erişkinlere de yapılmalıdır. Tetanos geçiren hastalar da bağışık değildir ve aşılanmalıdır.
Hiç aşılanmamış ya da son on yılda aşı yapılmamış gebeler de aşılanmalıdır. Aşı gebeliğin her hangi bir döneminde 15 gün ara ile iki doz olarak yapılır. İkinci doz doğumdan en az üç hafta önce yapılmalıdır.
Bebeklere iki aylıkken tetanos aşısı başlanır. Bir ay veya iki ay arayla 3 kez yapılır. 18. ayda ve altıncı yaşta tekrarlanır. Bundan sonra da her beş yıl ya da her on yılda bir yapılır.