Hayat | Konular | Kitaplık | İletişim
Kol ve omuz kırıkları
Klavikula Kırığı
Klavikula kırığı, çocukluk çağında sık olarak karşılaşılan yaralanmalardan biridir. Yaralanma tipik olarak omuz üzerine düşme sonucu ortaya çıkar. Küçük çocuklarda hem klinik hem radyolojik olarak tanıyı koymak çok zor olabilir. Klinik incelemede klavikula gövdesi boyunca yumuşaklık olduğu görülür. Radyolojik incelemede klavikulada küçük bir şişlik görülebilir. Palpe edilebilen bir kallus oluşana kadar kırık belirgin biçimde görünür hale gelmeyebilir (Resim 1, 2 ve 3).
Tedavi sekiz bandajı uygulanarak ya da uygulanmaksızın askı ile basit immobilizasyon biçimindedir. Çocuğun omuz hareketlerinin artık yavaş yavaş başlaması gerektiği yaklaşık 10. güne kadar askı giysinin içinde tutulmalıdır. Bu çok ağrılı bir yaralanmadır ve uygun bir analjezi sağlanmalıdır. Uykunun desteklenmesi yararlı olabilir ve çocuğun (ve ailenin) gece boyu rahat etmesini sağlayabilir.
Aileler sıklıkla 7-10 gün sonra ortaya çıkan kallus oluşumu ile çok ilgilenirler. Endişeli ailelerin, düşme ya da kırık olayından çok palpe edilen bu şişlik ile ilgilenmeleri ve çocuğu yeniden kliniğe getirmeleri hiç şaşırtıcı değildir. Tedavinin başlarında bu konuda bilgi vermek korku ve endişeleri giderecektir.
Humerus Boynu Kırığı
Bu kırıklar basit bir yaş ağaç kırığından, humerus başının kemik gövdesinden bütünüyle ayrıldığı bir kırık biçimine kadar çeşitlilik gösterir (Resim 4).
Bu kırıkların iyileşme oranı oldukça iyidir. Yapılması gereken dirsekten yüksekte olmak kaydıyla kolun bir boyunluk ve kollukla desteklenmesidir. Çocuğun çok az bir ağrı ile hareketini sağlamak için askı birkaç hafta giysi içinde kalmalıdır. İlk birkaç gün biraz ağrı olabilir. Analjezi için yatırmak gerekebilir.
Humerus Gövdesi
Humerus gövdesi kırığı seyrek olarak radial sinir hasarı ile birliktedir. Yaralanmanın tanısı konar konmaz en kısa süre içinde bu sinirin işlevi kontrol edilmelidir. Eğer lezyon varsa bu sinirin kendi kendine iyileşmesi seyrek olarak gözlenen bir olaydır. Karar vermeden önce bu konuda bir uzman görüşü alınmalıdır.
Dirsek Çevresi Kırıkları
Kırıkların çoğu dirsek eklemi çevresinde oluşur. Yaşla birlikte dirsek ekleminde gözlenen değişiklikler bu tip kırıkların tanısını güçleştirebilir (Resim 5).
Suprakondiler Kırık
Bu kırık, açık kol üzerine düşme ile oluşur. Kol ve dirsek üzerine kuvvet uygulanmıştır ve humerus geriye doğru zorlanmıştır. Bu kırık tipi, humerustaki küçük ve tek bir yaş ağaç kırığından humerus distal ucunun proksimal bölümden neredeyse bütünüyle ayrılmasına kadar değişik biçimlerde karşımıza çıkabilir. Rotator elemanlar bu sözü geçen ikinci kırığı komplike duruma getirebilir.
Minör kırıklar bir boyunluk ve kollukla tedavi edebilir (Resim 6).
Yaralanma ne kadar ağır ise acil redüksiyon gerekliliği de o denli fazladır. Suprakondiler kırık brakiyal arter hasarı ile birliktedir. Yaralanma kuşkusu doğar doğmaz distalde radial nabzın alınıp alınmadığına bakılmalıdır. Radial nabzın alınmaması ciddi bir durumdur. Acil olarak manipülasyon yapılmalıdır.
Bu tip kırıkların, arter araştırma tekniklerinin de yardımıyla genellikle redükte edilmesi gerekir.
Her ne kadar bu tip bir yaralanmada beklenenden daha seyrek olsa da median, ulnar ya da radial sinir yaralanmalarının da ortaya çıkması olasıdır.
Fleksiyon deformitesi de görülür ancak daha az sıklıkta ortaya çıkar. Tedavi ilkeleri aynıdır.
Medial Epikondilin Kopması
Her iki epikondilden medialdekinin yaralanmasına daha sık rastlanır. Genellikle dirseğin dislokasyonu ile birliktedir, ancak tek başına da görülebilir (Resim 7). Bu tip yaralanma genellikle deneyimsiz doktorların gözlerinden kaçar. Tanı güç olabilir ancak eğer humerusun medial sınırının distal ucu ile medial epikondil arasındaki mesafe 1 mm'den daha fazla ise kırıktan kuşkulanmak gerekir. Burada da genellikle yumuşak dokuda yaygın bir şişlik söz konusudur. Medial epikondil eklem boşluğu içinde bulunabilir ve bu komplikasyonu saptamak için filmin çok dikkatli incelenmesi gereklidir. Kırık alanının distalinde ulnar sinir muayene edilmelidir.
Tedavi
Epikondiler yaralanmaların tümü ortopediye sevk edilmelidir.