Hayat | Konular | Kitaplık | İletişim
Akut Romatizmal Ateş (AER)
Sıklıkla eklemleri ve kalbi, daha seyrek olarak MSS, deri ve subkutan dokuyu tutan sistemik bir hastalıktır. Tekrarlamaya eğilimlidir. Eklemlerde sekel bırakmaması ve kalpte kalıcı hasar bırakması nedeniyle "Eklemleri yalar, kalbi ısırır." şeklinde tanımlanmaktadır. Sosyo-ekonomik durumun (SED) düzelmesi, antibiyotiklerin yaygın kullanımı ve ev ile okullarda kalabalık ortamın önlenmesi nedeniyle gelişmiş ülkelerde insidans oldukça düşürülmüşken, gelişmekte olan ülkelerde henüz çok önemli bir sağlık problemidir. İnsidans örneğin ABD'de 0.5-3.1/100.000 iken, Sri Lanka'da 100-150/100.000'dir.
ETYOLOJİ: A grubu Beta hemolitik Streptokok sonucu gelişen üst solunum yolu enfeksiyonlarından (ÜSYE) 1-4 hafta sonra nonsuppuratif bir komplikasyon olarak ortaya çıkar. En fazla 5-15 yaş arası çocuklarda, ÜSYE'nin sık görüldüğü kış sonu, ilkbahar başı ve ılıman iklimlerde daha sıktır. Kalabalık yerler (okul, kışla, yurt, kalabalık aile) ve SED düşük toplumlarda sıktır.
PATOJENEZ: En yaygın ve kabul gören görüşe göre; Beta Hemolitik Streptokoklara ait antijenlerle, tutulan dokulardaki antijenlerin benzerlik göstermesi (antigenic mimicry) sonucu oluşur. Streptokoklara karşı geliştirilen antikorlar, dokulara ait antijenlerle reaksiyona girerek otoimmün olaylara sebep olmaktadır.
PATOLOJİ: Kalp, eklemler, deri altı dokusu, damarlar gibi tutulan dokularda hem eksudatif hem de proliferatif inflamatuar olaylar vardır. Eksudatif dönemde ödem, hemoraji, nekroz, lenfosit/plazma hücresi infiltrasyonu bulunur. 2-3 hafta sürer. Proliferatif dönemde ise endokard ve myokard özellikle tutulur. Aschoff cisimciği patognomonik lezyonudur. Bulunduğu yerlerde yerinde skarlaşma bırakır. Bu dönem aylar, hatta yıllar boyu sürebilir. Kapaklar ödemlidir. Kapakların uçlarında gelişen vejetasyonlar kapakları ve kordaları kalınlaştırır, büzer ve işlevlerini bozar. Bunun sonucunda erken dönemde kapaklarda yetersizlik, uzun dönemde ise stenoz bulguları görülür. En fazla tutulan kapaklar sırasıyla mitral, aorta ve triküspiddir. Pulmoner kapak nadiren tutulur. Kalbin tüm tabakalarını tutabilmekle birlikte sıklık endokarddan perikarda doğru azalır. Endokard tutulmadan perikard tutulmaz. Kollajen doku hastalıklarında ise kardiyak tutulum perikardda en fazladır.
KLİNİK BULGULAR (Majör bulgular)
Poliartrit: En sık görülen ama en fazla tanı kargaşasına yol açan bulgudur (ilk atakta %75 oranında görülür). Büyük çocuklarda daha sıktır.