Hayat | Konular | Kitaplık | İletişim
Kanser (çocuklarda)
Çocuklarda kanser ender görülür. Ayrıca tedavi şansları en yüksek olan, en büyük ilerlemeler çocuklardaki kanserlerde kaydedilmiştir. Bundan 25 yıl öncesine kadar kanserli çocukların hemen hemen hepsi, genelde bir yıl içinde, ölüyordu. Oysa şimdi modern tedavilerle kanserli çocukların yaşam süresi uzatılıp bu kanser tiplerinin çoğu iyileştirilmektedir. Kanserli Amerikan çocukların en az yarısı yaşamaktadır.
Ancak birçok kanser tipi, erken teşhis edilip doğru bir şekilde tedavi edilmezse, hayati tehlike yaratır. Kanser okul ve okul öncesi çocuklarda tüm öbür hastalıklardan daha fazla ölüme sebebiyet vermektedir (bu yaş grubunda sadece kaza sonucu ölümler daha fazladır).
En yaygın çocuk kanseri lösemidir. Yeni tedavilerle bu hastalığa yakalanan çocuklar için durum bu son senelerde çok daha parlaktır. Çocuk kanserlerinin bir başka önemli türü de beyin tümörleridir. Çocuklarda başka yaygın kanserler, böbrek kanseri, kemik kanseri, yumuşak doku sarkomu ve lenfomadır.
Bu kanserlerin sebepleri bilinmemektedir. Ancak, bazı kimyevi madde ve virüs tipi ajanların normal hücrelerin genetik yapısını değiştirerek bazı kanserleri başlattığı bilinmektedir. Kanser bulaşıcı değildir. Hepimizde hücreleri kanserleşmeye uyaran genler olan onkojenler bulunmaktadır. Onları nelerin uyardığı veya susturduğu halen açık değildir.
Çocuğunuzun kanser tedavisi göreceği yeri dikkatle seçmek gerekir. Çocuğunuzun doktorunun yardımıyla, çocuk kanserleri tedavisindeki en son gelişmeleri uygulayabilen personelin bulunduğu bir merkez arayın. Hem merkez, hem personeli bütün ailenin ihtiyacı olan manevi desteği verebilmesi gerekir.
En iyi tedaviyi verebilmek için, çocuk kanserinde uzman bir ekip gerekmektedir. Tedavi karmaşıktır ve genelde ameliyat, kemoterapi, ve ışın tedavinin bileşimidir. lstenilen hünerdeki kişiler genelde yalnız kanser merkezlerinde bulunurlar. Bu merkezler büyük şehirlerdeki başlıca tıp okullanyla ilişkilidir. En yakın merkeze uzak olabilirsiniz. 0 zaman çocuğunuzun bakımı buna göre planlanıp buradan başlatılır ve ondan sonrasının buradan yönetilmesi genel olarak yeterlidir.
Kanser merkezi personeliyle yakın bir işbirliği yaparak yerel doktor bazı tedavileri ve ara testleri uygulayabilir. Bu şekilde hem masraf azalır, hem de çocuk ve ailesinin taşınması önlenir.
Siz ve çocuğunuzun sağlık ekibi, bu tedavilerle ilgili yeni tecrübeler geçirecek olan çocuğunuzu titizlikle hazırlamaları gerekir. Çocuğunuzla açık konuşun. Destek olun. Herkesin onu iyileşmesi için çalıştığına inandırın. Doktorun ve hemşirelerin çocuğunuzun sağlığı ile ilgili sorularına cevap vermeye yardımcı olmalarını sağlayın.
Çocuğunuzdaki Kanserle Başetmek
Özellikle konu çocuğunuz ise, kanser teşhisi beraberinde dehşet ve harab olma hisleri getirir. Ancak, teknolojik ilerlemeler ve ilaç tedavileri sayesinde manzara çok değişmiştir. Yaşam oranının artmasıyla kanserli çocukların ve ailelerinin duygusal ihtiyaçları daha iyi anlaşılmıştır.
Pediyatrik onkoloji ekipleri, bu tür hislerle baş etmeye alışık olan doktor, hemşire, sosyal hizmet elemanı ve din adamlarından oluşmaktadır. Hastalığın seyri sırasında bütün aileye destek olacak anlayışlı bakımı verebilecek, ailenin uyumunu sağlamak ve gerekli ameliyatları planlamakta yardımcı olacaktır. Sosyal hizmet elemanları aileleri kanser teşhisini sağlıklı psikoloji ile baş etmelerinde yardımcı olacaktır. Ebeveynlerin baş edebilmesi çok önemlidir, çünkü hasta çocuğun önünde uzun ve değerli yıllar olabilir.
Aile içinde de sağlıklı ilişkilerin devam ettirilmesi de aynı şekilde önemlidir. Hasta çocuğunuzun yarattığı ek stres yüzünden bu çok kolay olmayabilir. Kardeşlerin ve eşlerin de birtakım ihtiyaçları vardır ama bunlar bazen unutulmalıdır. Diğer çocukların ihtiyaçlarına kulak verebilen ve düşüncelerini ve kaygılarını dinleyen ebeveynler hayat boyu sürecek güvenli, açık, duyarlı ve dürüst bir ilişki kurmaktadırlar.
Doktor faturaları, otel ve yemek masrafları, yol masrafları, evdeki diğer aile fertlerinin ihtiyaçları ekonomik yük olmadan kanser tedavileri yaptırabilen aileler çok azdır. Mali yük teşhis anında başlar ve hastalık süresini aşabilir. Sosyal yardım elemanları tarafından mali durumun ve işle ilgili durumların değerlendirilmesi çok önemlidir ve aileye destek olacak bazı imkanlar sağlayabilmektedir. Bu değerlendirme hem ilk teşhise göre, hem gelecekte yapılacak masrafların kapsamını ailelere bildirmektedir.
Çocuğunuzla ilgili bir başka durum okula devamıdır. Okul personeli, çocuğunuzun kanseri ve hem çocuk için, hem okul için ortaya çıkabilecek belirli durumlar hakkında bilgilendirilmelidir.
Uygun davranış ve akademik beklentiler de görüşülmelidir. Okul yöneticileri ve personeli ile görüşme imkanı yanlış kavramları ortadan kaldırmakta ve çok ihtiyaç duyulan telkini vermektedir.
Bütün ailenin normal yaşama dönmesi önemlidir. Çocuklar dayanıklı ve esnek olurlar ve kanser teşhisinden önceki hallerine göre davranılmasını isterler ve hayatlarının tamamiyle hastalıkları üzerinde odaklanmış olmasını istemezler. Kanserli bir çocuğu düşünmek çok üzücüdür. Bazı ebeveynler kaçmak, bazıları teşhisi bilmemek ister. Ancak genelde acıyı kabul edip spesifik hastalığın gerçeklerine bakabilen ebeveynler, gelecekteki problem ve endişelerle daha iyi baş edebilmektedirler. Şaşkınlık, inkar, kızgınlık, suçluluk, üzüntü ve umut gibi şaşırtıcı hislerle karşı karşıya kalınabilir. Bu hislerin bazılarıyla veya tümüyle, ayrı zamanlarda ve değişik derecede karşılaşabilirsiniz. Ancak kanser ekibinden alacağınız asıl mesaj bu tecrübede yalnız olmayışınızdır.
Sosyal yardım elemanları çocuk kanserinin doğurduğu değişik durumlara aşinadır. Çocuğa ve ailesine devamlı psikolojik ve manevi destek verebilmek ve değişen ihtiyaçlarında yardımcı olmak için, streslerini erken ve devamlı bir şekilde değerlendirmektedir.
Karamsar ve alaycı olmak kolaydır. Hayatın manasının ve değerinin verdiği iyimserlik duygusu çocuktaki kanserin adaletsizliği ile çelişkilidir. Birtakım duygularla beraber (üzüntü, kızgınlık, suçluluk, korku) ana-baba çoğu daha önce takdir etmedikleri yeni zenginlikler keşfederler: Ailenin, yakınların, toplumun yakınlığı ve desteği, gerekli bakım verecek iyi bir tıbbi ekibin varolması.