Hayat | Konular | Kitaplık | İletişim
Orta kulak ve hastalıkları
Orta Kulak Kavitesi (OKK)
1. Dört kısımdan oluşur.
a-Östaki borusu
b.Timpanik kavite
c.Mastoid antrum
d.Temporal kemiğin pnömatik sistemi.
2. Östaki borusunun 1/3'ünün kemik, 2/3'ünün kıkırdak iskeleti vardır.
3. 2/3 kıkırdak iskeletli kısmı nazo-farenkse açılır.
4. Nazofarenks ağızları (torus tubarius) komşu adelelerin kasılması ile pasif olarak açılır. Bunda Tensor Veli Palatini en önemli rolü oynar.
5. Orta kulaktan gelen basınç nazofarenkse kolayca geçer. Ters yönde basınç geçmesi için östaki borusunun açılması gerekir.
6. Orta Kulak Kavitesi 3 kısma ayrılır.
a.Attik (epitimpanal reses)
b.Mezotimpanum
c.Hipotimpanum
7. Temporal kemik oluşumları içinde birbiri ile ilişkili ve mukoperiost ile örtülü pnömatik bir sistemdir.
8. Antrum bu sistemin en büyük boşluğu olup orta kulak ile ilişkiyi sağlar.
Timpan Zarının (TZ) Özellikleri
� TZ pars tensa ve pars flaccida olmak üzere iki bölümden oluşur.
� Pars tensa anulus fibrozis denen bir çerçeve içine gerilmiş olup, bu çerçeve üstte açıktır (Rivinus çentiği).
� Rivinus çentiği üstünde pars flaccida bulunur.
� TZ dışta dış kulak cildi içte orta kulak mukozası ile örtülüdür.
� Pars tensa bağ dokusu ara tabakası dayanıklı liflerle desteklenmiştir ve gergindir.
� Pars flaccida da fibriler lifler yoktur.
� Dıştaki cilt tabakası anulus fibrozis komşuluğunda, aktif proliferasyon gösteren stratum germinativum papiller invaginasyonlarına sahiptir. Bu kolesteatom açısından önemlidir.
� TZ malleusun manibrium ile pars tensa'nın ortasından içe doğru gerilir. Bu gerilme Tensor Tympani Kası ile sağlanır. Kas N. Trigeminus'tan sinir alır.
Orta Kulak Hastalıkları
Orta Kulak İltihabi Hastalıkları (O.M.)
O. M.'ların Sınıflandırılması
1.Kulak zarında perforasyon yok + orta kulakta efüzyon yok.
2.Kulak zarında perforasyon yok + orta kulakta efüzyon var.
3.Kulak zarında perforasyon var + akıntı yok.
4.Kulak zarında perforasyon var + akıntı var.
Otitis Media'nın Tarifi: Orta kulağın havalı boşluklarını (Tuba Östaki, orta kulak kavitesi, mastoid kemik selülleri) kaplayan mukozanın enfeksiyon ve enflamasyonudur.
Otitis Media Türleri
� Akut Otitis Media
� Recürrent Otitis Media (ROM)
� Sekretuar Otitis Media (SOM)
� Kronik Pürülan Otitis Media (K(S)OM)
� Kolesteatom
� OM Komplikasyonları
O.M.'ların Klinik Tanımları
1. Miringitis (K.Z. intakt)
2. Akut pürülan O.M. (K.Z. intakt)
3. Kronik pürülan O.M. (K.Z. perfore, akıntı intermittent)
4. Sekretuar O.M. (K.Z. intakt)
O.M.'lerin Süreleri
1. Akut otitis media (AOM) (3 haftadan önce iyileşen)
2. Subakut otitis media (3 haftadan - 3 aya kadar iyileşen)
3. Kronik pürülan otitis media (3 aydan daha uzun sürede iyileşen)
Orta Kulağın Tuba Östaki Nedenli İltihabi Hastalıkları
1. Tuba östaki tıkanıklıkları
a- Kısa süreli tıkanmalar
- K.Z. intakt
- Seröz efüzyon
- Mukoza ödemi
- Kemik zincirde gerginlik
- Timpan zarı reaksiyonu
b- Uzun süreli tıkanmalar
- K.Z. intakt
- Mukus efüzyon
- Mukozada metaplazi
- Sekresyon aktivitesi artışı
- Kolesteatom birikimli mukoza kistleri
2. Tuba östaki kapanma yetersizliği
a. K.Z. intakt
b. K.Z. Solunuma uygun hareketli
Tuba Östaki Tıkanıklıklarının Etyolojisi
(Yutkunma hareketinde tuba ağzının yeteri kadar açılamaması)
1. M.Tensor veli palatini yetersizliği
2. Mukoza ödemleri
a. Allerjik
b. İltihabi
c. Travmatik
3. Adenoid vegetasyonlar
4. Tuba ağzının tümöral infiltrasyonu
Akut Tubal Disfonksiyonların Kliniği
1. Ekseriya Rino-faringitisle beraber seyreder
2. Kulakta basınç hissi
3. Bazen batıcı tarzda sancılar
4. Ağır işitme
5.Yutkunurken tıkırtı şeklinde gelen sesler
6. Çökük zar ve hiperemi
7. P.tensada sarımsı renk
8. Sıvı seviyesi
9. Hava kabarcıkları
10. Ağır işitme (iletim tipi)
Kronik Tubal Disfonksiyonların Kliniği
1. Kulaklarda bası ve doluluk hissi
2. Oldukça fazla işitme kaybı (tek ve çift taraflı)
3. Özellikle yutarken, emerken kulakta ses
4. Ağrı yoktur
5. Çoğunlukla üst solunum yolları enfeksiyonunu takip eder.
6. Zarda şiddetli çöküntüler yer yer dışa itilmeler
7. Zar arkasında koyu gölge (blue drum) veya siyahımsı sıvı seviye çizgisi, hava kabarcıkları
8. 40-50 dB iletim kaybı
9. Schüller grafisinde hücrelerde silik görüntü
10. Sebebe yönelik araştırmada kronik bir patoloji Tonsillitis, Sinüzitis, Allerji vs. gibi bulunması.
Tuba Östaki Tıkanıklıklarında Tedavi Prensipleri
1. Ödeme sebep olan patolojiye yönelik paliatif tedaviler
» Burun damlaları (vazokonstrüktör)
» Genel ödem çözücüler
» Antihistamikler
» Kortizonlar
2. Adenotomi veya diğer tümörlerin çıkarılması
3. Solunum yollarında şekil bozuklukların giderilmesi (Septum deviasyonu, Koanal atreziler)
4. Sinüslerin sanitasyonu
5. Hiposensibilitazyon
6. Lokal radyoterapi uygulaması
7.Parasentez veya grommet takmak
Akut Otitis Media (AOM)
1. Orta kulağın tüm mukoza örtüsünün enfeksiyonu
2. Ani başlangıç
3. Orta kulak boşluklarında kısa sürede pürülan eksüda birikimi
4. Genel ve lokal enfeksiyon belirtileri ile beraber seyir
5. Şiddetli ağrı
A.O.M.'nin Kliniği
1. Eksüdatif faz (1-2 gün sürer)
� Ateş yükselir
� Çocuklarda genellikle meningismus
� Geceleri artan pulsatif şiddetli ağrı
� Kulakta sesler
� Ağır işitme
� Mastoid çıkıntıya basmakla ağrı
� Yaşlı kişilerde ateş olmayabilir.
2. Defans ve demarkasyon fazı (3-8 gün)
� Spontan perforasyon ve otore
� Ağrı ve ateşin gerilemesi
3. İyileşme fazı (2-4 hafta)
� Akıntının durması
� İşitmenin düzelmesi
ÖNEMLİ: Perforasyon olamaz ise hastalık çok ağır bir tablo ile seyreder (komplikasyon).
ÖNEMLİ: Her otitis mediaya mastoiditis eşlik eder.
Küçük Çocuklarda A.O.M'nın Kliniği
1. Ekseriya komplikasyonsuz iyileşir.
2. Yüksek ateş
3. Meningeal ve cerebral iritasyon belirtileri
4. Kusma
5. İştahsızlık
6. Uykusuzluk
7. Spontan perforasyon veya parasentezden sonra hemen düzelme görülür.
8. Tekrarlama
9. Bronkopnomöni, Hazım sistemi bozuklukları, piyelonefritis ile kombine seyir gösterebilmesi.
A.O.M.'nin Komplikasyonları
1. Sinüs trombozu
2. Labirentitis
3. Epidural apse
4. Otojen menenjit
5. Otojen sinüs trombozu
6. Beyin apseleri
7. Petrozitis
8. Fasiyal sinir felçleri
A.O.M.'nin Tedavisinin Genel Prensipleri
1. Perfore olmayan kulakta sistemik antibiotik tedavi, iyileştikten sonrada 10 gün devam edilmeli.
2. Akıntılı kulakta kültür ve antibiogram sonucuna göre antibiotik tedavi.
3. Burun damlaları (antiödematö)
4. Parasentez
5. Antipiratik ve antianaljezik ilaçlar
6. Akıntılı kulaklarda sadece antibiotik ve kortizonlu ilaçların lokal uygulanmasının hiç faydası olmadığı gibi bakterilerde rezistan meydana getirir.
7. 37 derecede dilüe solusyonlarla kulak yıkanmalı ve sonradan kurulanmalıdır.
8. Tubal fonksiyonlara yardım edilmelidir (AT, katerizasyon politzer gibi).
9. Antimikotik antibakteriyel pudralar
10.Tedavi sırasında kulak pamuk veya gazlı bezle tıkanmamalıdır.
Sekretuar Otitis Media (SOM)
1. Timpan kavitesinde sıvı toplanması
2. K.Z. İntakt
3. Enfeksiyon bulguları bulunmaz
4. AOM ile KOM arasında bir geçiş biçimi
5. Üç aydan daha uzun süre devam etmesi.
Rekürrent Otitis Media (ROM)
1. Bir yıl içinde en az dört AOM geçiren çocuklarda.
2. İki AOM arasında 6 aydan fazla süre olmamalı.
Silent (Sessiz) Otitis Media
1. K.Z. İntakt
2. Mastoid içinde enfeksiyon sürmesi
3. Timpan kavitesinde enfeksiyon sürmesi
4. Mukoperiost'un değişik patolojik şekiller göstermesi.
Kronik Otitis Media (KOM)
1. K.Z. Perfore
2. İntermitant otore
3. Ağrısız seyir
4. Mastoid pnömatizasyonda azalma
Prof. Dr. İlker TEZEL