Hayat | Konular | Kitaplık | İletişim

Periferik Arter Hastalığı

Tanımı

Periferik arter hastalığı genellikle bacak arterlerinin aterosklerotik hastalığını ifade etmek için kullanılan bir terimdir. 35 yaş altındaki hastalarda bacaklardaki kronik oklüzif hastalığın başta gelen nedeni aterosklerozis obliteranstır. Kladikasyonu olan hastaların yaklaşık yarısında koroner arter hastalığı vardır.

Etiyoloji

Hastaların yaklaşık %95'inde etiyolojik faktör aterosklerozdur. Diğer nedenlerin ise başta gelenleri; Tromboemboli rezidüleri, tromboangiitis obliterans, Morbus Winiwarter-Buerger (nikotin bağımlılığı olan gençlerde), adventisyal kistik hastalık, arterit ve tümörlerdir.

Epidemiyoloji

Erkeklerde kadınlardan 5 misli daha fazla görülmektedir. Sıklığının erişkin erkek populasyonda %11'e dek yükselebildiği bildirilmiştir. Genel yaşlı populasyonda ise sıklığın %12 ile %20 arasında olduğu bildirilmiştir.

En önemli risk faktörü nikotin kullanımı ve D.mellitustur.

Hastaların %40-50'sinde birlikte koroner arter hastalığı da vardır. Yaklaşık %15'inde karotid arter hastalığı vardır.

Fontaine-Ratschow sınıflamasına göre, evre III ve evre IV periferik arter hastalığı olanlarda birlikte koroner arter hastalığı olma olasılığının %90'lara çıktığı bildirilmiştir (Fontaine-Ratschow sınıflaması için bkz: Klinik)

65 yaşın üzerindeki erkek hastalarda %10-15 oranında birlikte abdominal aortik anevrizma olduğu bildirilmiştir.

Patofizyoloji ve patoloji

Periferik arter hastalığında oluşan fizyopatolojik değişiklikleri ve klinik tabloyu 3 ana faktör etkiler. Bunlar; stenozun derecesi, kollateral dolaşımın varlığı ve yeterliliği ile kan viskozitesi (hematokrit, fibrinojen içeriği vb.) dir. Bu faktörler arasındaki dengeye bağlı olarak başlangıçta sadece eforla semptom ve bulgular gelişirken, stenozun ilerlemesi ve kollateral dolaşımın yetersizleşmesiyle tablo ağırlaşır. Lokalizasyon olarak en sık femoropopliteal bölgede, daha sonra sırasıyla aortoiliyak ve tibioperoneal bölgelerde görülür. Bazen birden fazla damar ve aynı damarda birden fazla stenoz olabilir.

Klinik

Periferik arter hastalarında kliniğin ağırlığını, damar darlığının ağırlığı, kollateral oluşumunun olup olmaması ve yeterli perfüzyonu sağlayıp sağlayamaması belirler.

Çok iyi kollateral gelişenlerde ekstremite perfüzyonu yeteri kadar sağlanırsa hastalar aseptomatik olabilirler. Stenozun %90'dan fazla olması nabız alınamamasına yol açar.

Leriche sendromu'nda aortanın bifucatio'sunda lezyon gelişir. Ve alt ekstremitede güçsüzlük, erektil disfonksiyon (empotans) ve iskiyaljiform ağrılar oluşur.

Periferik arter hastalığının tipik semptomu hareketle oluşan bacak ağrısıdır. Yürümekle olan dinlenmekle geçen bu tipik ağrılara kladikasyon denir.

Fontaine ve Ratschow'a göre periferik arter hastalığının klinik ağırlığı 4 evreye ayrılır.

Fizik incelemede, ciltte; renk değişikliği (solukluk), soğukluk, trofik değişiklikler, nekroz veya gangren bulguları, damar oklüzyonunun distalinde nabızların zayıflaması veya alınamaması ve sistolik kan basıncının düşmesi, ayaklar havada olarak bacakların tutulmasının iskemik bacakta renk solukluğuna yol açması ve daha sonra ayaklar aşağı indirildiğinde iskemik bacakta gecikmiş reaktif hiperemi oluşması gibi bulgular olabilir.

Ayırıcı tanı

Kladikasyonun ayırıcı tanısında ilk başta araştırılması gereken hastalıklar venöz dolaşım bozuklukları, ortopedik bozukluklar (Artritler, lumbosakral vertebral kolon bozuklukları, artrozlar, ayak deformiteleri), nörolojik hastalıklar (örneğin; polinöropatiler) dır.

İstirahat ağrısı olanlarda ise gut artriti, diabetik polinöropati gibi hastalıklar ayırıcı tanıda düşünülmelidir.

Tanı

Fizik inceleme + Doppler + Renkli doppler ultrasonografi + DSA (Digital Substraksiyon Anjiyo)

Tedavi

Bütün hastalara aterosklerozun sekonder profilaksisi uygulanmalıdır. Sigara bırakılmalı, hipertansiyon ve D.mellitus gibi hastalıklar iyi tedavi edilmeli, dislipidemi tedavisinde koroner arter hastalığındaki kriterler uygulanmalıdır.

Semptomatik olan hastalarda medikal ve/veya cerrahi tedavi uygulanmalıdır.

Medikal tedavide;

a) Egzersiz (Evre I ve II'de ağrı eşiğine gelene kadar her gün düzenli ve 1-2 saat süren fizik egzersizler yaptırılarak kollateral dolaşımın geliştirilmesi (Evre III ve IV'te kontrendike!)

b) Aspirin veya antikoagülasyon (Warfarin) ile arteryel trombozis profilaksisi yapılması

c) Arteryel tromboziste trombolitik tedavi yapılması

e) Perkutan transluminal anjiyoplasti (PTA)

f) Prostanoidler (Prostoglandin E1 (PGE-1) veya prostasiklin

g) Pentoxifyllin (2 x 400-600 mg)

h) Kalp yetmezliğinin ve/veya KOAH'ın düzeltilmesi

İnvazif tedavi

Perkutan transluminal anjiyoplasti (PTA) artık klasikleşmiş bir tedavi olmuştur. Lezyonun tipine ve lokalizasyonuna göre farklı teknik ve yöntemlerle uygulanır (Balon PTA, Rotasyon PTA, Laser PTA, Balon PTA-Stent implantasyonu, diğer tedavilerle kombine PTA gibi).

Cerrahi tedavi

a) Revaskülarizasyon: Evre II ve daha ağır hastalarda endikedir. Lokalizasyona ve lezyonun tipine göre uygulanan başlıca yöntemler; Trombenarterektomi ve by-pass ameliyatlarıdır.

b) Sempatektomi

c) Amputasyon

Prognoz

Bu hastaların mortalitesi aterosklerozdan dolayı genel toplumdaki mortalitenin 2 katıdır. Amputasyon riski genellikle %12'den azdır. Sekonder ateroskleroz profilaksisinin yapılması ve erken dönemde tedaviye başlanmış olması prognozu iyileştirici etkenlerdir.


Dr.Cem Heper


Kategoriler

- hastalıklar - Şifalı Bitkiler - bitkilerin faydaları - Beslenme - kanser - tedavi - Gıda - şifa - kalp ve damar hastalıkları - sigara - belirtiler - kadın - çocuk - işitme kaybı - Diyet - hafıza - su - masaj - Vücudumuzu Tanıyalım - alerji - kulak - teşhis - sağlık haberleri - Diş Sağlığı - Beden dili - Depresyon - hastalık - Evlilik - Göz Sağlığı - ağız - bulaşıcı hastalıklar - gebelik - burun - sağlık - kulak ağrısı - orta kulak - Diğer Hastalıklar - Cinsellik - diş - bademcik - ağrı - şifa kaynağı - dikkat - Alkol - enfeksiyon - iç kulak - kilo vermek - diş çürüğü - kulak çınlaması - baş dönmesi

MollaCami.Com